İyi Beslen İyi Hisset

Tarifler

13/11/2017

Fırında Elmalı Tarçınlı Yulaf

tarifler

14/08/2017

Omlet Tart

tarifler

07/07/2017

Fırında Baharatlı Karışık Sebze

tarifler

29/05/2017

Kookoo Sabzi (Kuku Sabzi)

tarifler

24/02/2017

Seed Mix (Tohum Çekirdek Karışımı)

tarifler

31/12/2016

Yulaflı Yüksek Proteinli Pancake

tarifler

30/11/2016

Atıştırmalık Baharatlı Nohut

tarifler

31/10/2016

Bezelye Salatası

tarifler

1
2
3
4

Yazılar

18

Şub

Intermittent Fasting – Aralıklı Oruç

Intermittent Fasting / IF (aralıklı oruç) son zamanlarda popüler olan beslenme yöntemlerinden biri, ...
06

Şub

Meyve Şekeri Fruktoz

Son zamanlarda sıklıkla sorulan konulardan biri, meyve şekeri. “Eklenti şeker”le alakalı bilincin ge...
10

Tem

Beslenme bir bilimdir ve bilimde inanışa yer yoktur.

Geçen ay Instagram’da paylaştığım ve oldukça beğenilen 10 postluk yazı dizisini daha kalıcı olması a...
10

Nis

Bahar Geldi, İmdat Kilo Vermem Lazım!

Baharın gelişi, havaların ısınmasıyla birlikte yaz mevsimi kendisini hatırlatmaya başladı. Tabii ki ...

Instagram

Maalesef hap bilgi çağındayız, çoğu kişinin

Maalesef hap bilgi çağındayız, çoğu kişinin detaylı öğrenmeye sorgulamaya vakti ya da fırsatı yok. Ama beslenme hayatımızı her anlamıyla etkileyen bir konu ve "Gluteni kes" "Süt ürününü kes" gibi basit birkaç cümleye indirgenmesi mümkün değil.
_ PCOS için gluteni ya da süt ürünlerini kesmenize gerek yok. Beslenmenizde anti inflamatuar etkiyi arttırmak için; Sebze ve meyve tüketiminizi arttırabilirsiniz, Lifli ve bitkisel gıdaları arttırabilirsiniz – kurubaklagil kuruyemiş vb, Omega-3 tüketiminizi arttırabilirsiniz isterseniz takviye alabilirsiniz, Baharat, çay ve kahve tüketimini (çay kahve normal sınırlar içinde olacak şekilde arttırabilirsiniz).
Bunların hepsi sizi iyi bir noktaya götürecektir.
_ Peki ben nereden biliyorum bunları?
2016 senesinde PCOS, beslenme ve yeme davranışı konulu bir yüksek lisans tezi yazdım, bu alanda doktora yapmak istiyorum, ayrıca kendim de PCOS'lu olduğum için bu alana ekstra bir ilgim var, bir de üzerinde 2 senedir on-off çalıştığım bir projem olduğu için literatürdeki gelişmeleri yakından takip ediyorum. Yoksa ben de bilemezdim bunları. Herkes her şeyi bilemez, her konuda uzman olamaz bunu kabul edip herkesin kendi alanında kalmaya özen göstermesi gerekiyor bence. _
Özetleyecek olursam, glutene bir hassasiyetiniz olmadığı sürece, şu anki bulgular glutenin sağlığınız için kötü bir şey olduğunu göstermiyor. Süt proteinine ya da süt şekeri olan laktoza bir hassasiyetiniz olmadığı sürece süt ürünleri de sizin sağlığınızı kötü etkileyecek bir şey değil. PCOS için de PCOS'suz bireyler için de. Şu anda bilimsel bulguların geneli bu şekilde. Önümüzdeki yıllarda farklı bulgular olursa, onu sonra tekrardan konuşuruz.
_
Komplo teorileriyle korku saçmanın hiçkimseye bir yardım ya da yararı olmuyor. Önemli olan kişiyi bilinçlendirmek ve kendi sağlığı için adım adım davranışlarını değiştirmesine yardımcı olmaktır. Devam ettiremediğiniz bir şeyin kısa vadede yararı olsa bile, uzun vadede hiçbir faydası olmayacaktır. Önemli olan kalıcı olacak davranış değişiklikleri yaratılmasını sağlamaktır ve PCOS konusunda yaşam tarzı yönetimi de bunu amaçlar. Umarım bu post serisi sizin için faydalı olmuştur. #cerenyavuz #cykpcos #cykyemedavranisi

PKOS'lu bireylerde kronik düşük düzey inflamas

PKOS'lu bireylerde kronik düşük düzey inflamasyon olduğu kabul edilir ve anti inflamatuar beslenme bu konuda yararlı oluyor. Beslenmede her şeyin birbirine oranı ve miktarı inflamatuar ya da anti inflamatuarlığı etkiler. Bu durum için kısıtlayıcı ve yasaklayıcı bir bakış açısından ziyade, özgürleştirici bir bakış açısını benimsemenin özellikle de yeme bozuklukları anlamında hassas bir popülasyonda daha sağlıklı olduğunu düşünüyorum.
_ GLUTENİN ŞU AN İÇİN SADECE ÇÖLYAK YA DA ÇÖLYAK DIŞI GLUTEN HASSASİYETİ OLAN BİREYLER İÇİN İNFLAMATUAR OLDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ. TAM TAHILLI BESİNLERİN AKSİNE ANTİ İNFLAMATUAR OLDUĞUNU GÖSTEREN ÇALIŞMALAR MEVCUT (FARDET ET AL., 2010;XU ET AL., 2018).
_ SÜT ÜRÜNLERİ VE İNFLAMASYON HAKKINDA BU ZAMANA KADAR YAPILAN 52 ÇALIŞMAYI İNCELEYEN 2017 SENESİNDE YAYINLANMIŞ DERLEMEYE GÖRE (BORDONI ET AL., 2017) SÜT ÜRÜNLERİNİN KİŞİNİN SÜT PROTEİNİNE ALERJİ VB HASSASİYETİ OLMADIĞI SÜRECE VÜCUT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ANTİ İNFLAMATUAR OLARAK KABUL EDİLİYOR.
_ Peki bazı doktorlar niye PCOS için glutensiz, süt ürünsüz beslenmeyi tavsiye ediyor? Büyük ihtimalle konudan tam olarak bir fikirleri yok, oturup derinlemesine hiç araştırmadılar bu konuyu ama bir yerlerden işe yaradığını duydular ve kullanıyorlar. Fakat bu tarz kısıtlamaların ne gibi sıkıntılara neden olabileceğini ve PCOS'lu bireylerin yeme bozukluğu anlamında ne kadar hassas bir popülasyon olduğunu bilmiyorlar. Buna ek olarak bir diğer ihtimal de beslenmede de her alanda olduğu gibi trendler var ve bu besin gruplarını kesmek, trend haline geldi. Gluteni kes süt ürününü kes diyen doktorlar trende ayak uyduruyorlar. Fakat ne gibi ruh sağlığı hastalıklarına neden olabileceklerinin ve risklerin farkında değiller.
_
Fonksiyonel tıp hekimleri, sözüm size evet. Yaptığınız uygulamaların insanların yeme davranışlarını ne boyutta bozduğunu, ne kadar sıklıkla yeme bozukluğunu tetiklediğini görseniz ya da önemseseniz bence siz de durup bir düşünürdünüz ben ne yapıyorum diye. _
Bir sonraki postta devam ediyor. #cerenyavuz #cykpcos #cykyemedavranisi

Beslenme bir bilimdir ve tahminden teoriden öte,

Beslenme bir bilimdir ve tahminden teoriden öte, öncelikle var olan kanıtlanmış bulgularla ilerlemek gerekir.
_ Şu an PCOS için glutensiz beslenmeyle ilgili yayınlanmış hiçbir çalışma bulunmuyor. Süt ürünleriyle ilgiliyse 1 çalışma var (Phy et al., 2015), ve bu çalışma sadece süt ürünü tüketimine değil, düşük kalorili, düşük nişastalı ve az miktarda süt ürünü içeren bir beslenme tarzının PCOS yönetiminde etkili olup olmadığına bakıyor. Bahsettiğim üzere PCOS yönetiminde kalori açığı yaratarak kilo verilmesini sağlayan ya da karbonhidrat alımını düzenleyen ve glisemik yükü düşüren her yöntem efektif olduğu için burada görülen yararın süt ürünüyle alakalı olduğunu söylemek güç. _ Düşünülmeyen ama çok önemli olduğunu düşündüğüm bir noktaya biraz vurgu yapmak istedim. PKOS yeme bozukluklarının ve anormal/bozulmuş yeme davranışının ve depresyon, anksiyete gibi ruh sağlığı sıkıntılarının çok sık görüldüğü bir popülasyon ve yersiz yere kısıtlama ve foodphobia yani yiyeceklere karşı korku yaratmak, PKOS'lu bir bireyin en son ihtiyacı olan şeydir. PKOS'lu bireylerde tıkınırcasına yeme PCOS'suz bireylere göre çok daha sıklıkla görülüyor (Jeanes et al., 2017; Krug et al., 2019) ve yiyeceklerle ilgili korku, kaygı ve kısıtlama bu durumu tetikleyebiliyor. Özellike bu konuda çok dikkatli olunması gerekiyor çünkü tıkınırcasına yemenin temel noktalarından biri kişinin tek başına gizli gizli yemek yemesidir ve kişi genellikle durumdan utanç duyduğu için birileriyle bu durumu paylaşmaz. Yani tıkınırcasına yeme aslında çok yaygın görülen bir durumken, çok az kişi bunu açık açık paylaştığı için yaşayan kişi genellikle bu durumu yaşayan tek kişi olduğunu düşünebilir.
_
Bir sonraki postta devam ediyor. #cerenyavuz #cykpcos #cykyemedavranisi

Bu post serisinde, son zamanlarda sıklıkla sorul

Bu post serisinde, son zamanlarda sıklıkla sorulan bu soruya her açıdan cevap vermeye çalışacağım. _ Öncelikle; POLİKİSTİK OVER İÇİN GLUTENSİZ VE SÜT ÜRÜNSÜZ BESLENMENİN GEREKLİLİĞİ YA DA YARARI HAKKINDA BİLİMSEL BİR DAYANAK YOK. _ "Arkadaşım PKOS'lu, glutensiz ve süt ürünsüz beslenmeden yarar gördü?" ya da "Dr. XX XX PKOS için ve glutensiz ve süt ürünsüz beslenmeyi öneriyor?" dediğinizi duyar gibiyim. Lütfen okumaya devam edin. _ Bir uygulamadan yarar görülmesi, illa bu yapılan şeyin direkt yararı olduğu anlamına gelmez. Bir kişi gluten ve süt ürünlerini beslenmesinden çıkarırsa, 1) Birçok besin grubunu kısıtladığı için vücuduna giren kaloriyi azaltıyor olacaktır - çünkü bu kısıtlamayla ekmek, hamur işi, kek, pasta, börek, pizza vs her şeyi kesmiş oluyorsunuz. 2) Beslenmesindeki glisemik indeks ve yükü azaltmış olması kuvvetle muhtemeldir - çünkü tahıl proteini olan gluten yoğun karbonhidratlı yiyeceklerden gelir. Bu yiyeceklerin kısıtlanması çok büyük ihtimalle beslenmedeki glisemik indeks ve yükü (GI/GL) azalttığından yarar görülmesi normaldir. PCOS ve GI/GL üzerine yapılan çalışmalardan biliyoruz ki düşük glisemik indeksli/yüklü beslenmek PKOS için iyi bir şey (Barr et al., 2013; Graff et al., 2013; Marsh et al., 2010). _ Dediğim üzere, glutenin ve süt ürünlerinin beslenmede kısıtlanmasıyla birlikte görülen iyileşmeler, aslında glutenin ya da süt ürünlerinin vücuda kötü geldiği anlamına gelmiyor. Bu besin gruplarının kısıtlanması dolaylı olarak kalorik kısıtlamaya ya da beslenmedeki glisemik indeks ve yükün azalmasına neden oluyor ve büyük ihtimalle görülen bu yararların ana açıklaması da bu durumlardır (Glisemik İndeks ya da Glisemik Yük nedir derseniz iyibesleniyihisset.net - Beslenme - Kan Şekeri 101 isimli yazıma bakabilirsiniz). _ Yani aslında gluteni ya da süt ürünlerini kısıtlamadan ya da yasaklamadan da kişinin beslenmesini düzenleyerek kalori açığı yaratarak ya da beslenmedeki glisemik indeksi ya da yükü azaltarak bu yararları görmek mümkündür.
_
Bir sonraki postta devam ediyor. #cerenyavuz #cykpcos #cykyemedavranisi

Geçen gün dinlediğim bir konuşmada ağırlık

Geçen gün dinlediğim bir konuşmada ağırlık kaldırmayı hayatta karşılaştığımız zorluklara benzetiyordu. Benim de ara ara danışanlarımla kullandığım bir metafordur bu, sevdiğim için paylaşmak istedim.
_
Ağrılık kaldırmanın arkasında setler ve tekrarlardan öte çok basit bir prensip var.
Kaslarınızı bir dirence karşı çalıştırdığınızda, kas liflerinize zarar verirsiniz. Hatta "training to failure" yani artık bir tekrar daha yapamayacak kadar zorlanmayı hedefleyen bir metod bile var. Amacı çalıştırdığınız kasları maksimum zorlamak. Antrenmandan sonra recovery yani toparlanma döneminde vücut doğru beslenmeyle birlikte kasları tamir eder, hatta yeterli protein alırsanız kaslarınız büyür ve bir sonraki antrenmana daha güçlü çıkarsınız.
_
Peki bunu niye anlattım derseniz... Sizi hayatta en çok zorlayan olaylar, durumlar aslında "training to failure" protokolü gibi sizi o anda en çok zorlayan durumlar olabilir fakat doğru bir bakış açısı ve yaklaşımla aslında bu olaylardan bir süre sonra çok daha güçlü bir hale gelmek mümkün.
_
15 sene önce bir gün ansızın babamı kaybettiğimde, kayıbın peşinden gelen aile trajedileriyle birlikte hayatımın kuşkusuz en kötü dönemini yaşamıştım. Fakat geriye dönüp baktığımda bu olayın benim bugünkü bağımsız ve göreceli olarak "güçlü" ben olmamda etkisi çok büyük.
_
Hepimiz son bir senedir zorlu bir süreçten geçiyoruz, ama bazen hayatta yaşadığımız zorlukları "training to failure" protokolüne maruz kalıyormuşuz gibi görmeye çalışmak, bana gelecek için umut veriyor. Belki size de iyi gelir diye paylaşmak istedim. Herkese iyi haftalar! 💪🏻

Beslenmedeki bilgi kirliliğinden ve nedenlerinde

Beslenmedeki bilgi kirliliğinden ve nedenlerinden biraz bahsetmek istedim. Öncelikle her zaman başladığım gibi beslenme bir bilim diyerek başlayayım, temelleri biyokimya ve fizyoloji üzerine kurulu uygulamalı bir bilim dalı. Uygulamalı kısmı ise işin içine psikoloji, sosyoloji, ekonomi, kültür vb insana dair şeyleri katılması anlamına geliyor.
_
Beslenmede "doğru" yani prensip olarak kabul edilen bazı şeyler var, örneğin enerji dengesi fakat bu doğruların yanı sıra dünyanın dört bir yanında her gün alanda birçok çalışma yapılıyor ve bu çalışmaların sonucu bilimsel dergilerde yayınlanıyor. Yapılmış bir çalışmanın sonucu hemen "doğru" olarak kabul edilmiyor. Sadece "çalışma bunu söylüyor" denebiliyor. Birçok çalışma aynı şeyi gösterir ve karşıtı bir teori çıkmazsa bu bilgi seneler sonunda "doğru" statüsüne kavuşuyor.
_
Yani beslenme alanında herhangi bir konuda yorum yapabilmek için tek bir çalışmaya değil, bu alanda yapılmış bütün çalışmalara bakıp derleyerek yorum yapmak gerekiyor. Ki bu oldukça zor ve uğraş isteyen bir şey.
_
Günümüzde maalesef çoğu kişi konunun aslı neymiş demekten ziyade kendi kişisel görüşünü, inancını destekleyen bir çalışma bulup bunu size "doğru" olarak sunabiliyor. Buradaki problemi az çok görebiliyorsunuzdur diye düşünüyorum. Tek bir çalışma bir alanın doğrusunu gösteren şey değil. Sadece bir bulgudur, resmin içeriğine katkıda bulunan tek bir fırça darbesidir. Bu şekilde kişisel görüşü destekleyen çalışma bulup, bakın bu doğru demeye İngilizce "cherry picking" deniyor.
_
Ve bu bilgiler "Evidence-based" yani kanıta dayılı görünse de aslında öyle olmayan taraflı bilgidir. Kişisel yarar doğrultusunda insanın gözünün içine bakarak yalan yanlış bilgi veren ve "umut" satanlar dışında bence günümüzde beslenmedeki en büyük sorunlardan biri de bu maalesef. Bu konuda geçtiğimiz senelerde bir post dizisi yapmıştım, sonrasında da blog yazısı olarak derledim, yazıya iyibesleniyihisset.net - Beslenme bir bilimdir ve bilimde inanışa yer yoktur. isimli yazımdan ulaşabilirsiniz.
_
Umarım bu post kendinizi yanlış ya da taraflı bilgiden koruma konusunda az da olsa yardımcı olabilir 🤗 #cerenyavuz